Ekonomi yazarı Onur Oğuz, baz fiyat artışlarında Orta Vadeli Plan’da öngörülen “beklenen enflasyon”un dikkate alınmasının çalışanlar açısından inandırıcı olmayacağını ve gelir kaybına yol açacağını belirtti. Oğuz, bazı işverenlerin personel kaybetmemek adına döviz bazlı artışa olumlu baktığını yazdı.
Şeref Oğuz’un “Ücret artışını enflasyon beklentileri belirlemeli ama…” başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Öneriyi yapan da İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç. Söylediği şu: ‘Yıl sonunda belirlenecek asgari ücret, OVP’de hedeflenen enflasyon oranı kadar artırılmalı. mevcut politikalar ve hedeflenen enflasyon dikkate alınarak oluşturulan istikrarı bozmayacak.
(…) Bu öneri hayata geçirilebilir mi?
Elbette… Ama öncelikle ücretlileri enflasyon beklentisine ikna etmeniz önemli. Yıllardır eksik rakam beyan etmek, her şeyin fiyatının çift haneli arttığı temmuz ayında enflasyonu tek haneli ilan etmek, ‘efendim hedef yüzde 5’ diye rapor yayınlamak, telaffuzlar üretmek… Hiçbir amaca ulaşmayın. Bunu yaparken de enflasyon rekorları bile kırabilirsiniz. Sonra çıkıp ‘OVP’de 2024 enflasyon hedefim yüzde 36’ deyin. Bu kadar yeter ama bunu ilan ettiğiniz gün ‘aslında yüzde 30 ile yüzde 42 arasında olabilir’ diye bir açıklama ekleyin. Hatta CB’nin köprü ve otoyol fiyatlarını yüzde 75 artırıp yılbaşına ertelediğini duyun. Gel o zaman; Yüzde 36 enflasyon beklentisine inanın.
Çalışanlar ne diyor?
Konuştuğum birçok çalışan; “Enflasyon beklentim hiçbir zaman yüzde 36 değil” diyor. Fiyat artışından yararlanan patronlar bile; ‘Olacak bir şey değil, beklediğimizin en az iki katı kadar’ görüşünde. Hal böyle olunca hükümetin yüzde 36 enflasyon beklentisinde ısrar ettiği, çalışanın ‘benim beklentim bunun iki katı’ dediği bir ortamda çalışma barışını zor bir yılın beklediğini söylemek kehanet olmaz.
ÜCRET İÇİN KKM’YE GEÇİN
Bu başlık size tuhaf gelebilir. Ama artık konuşulmaya başlanan yeni bir yaklaşımın ifadesi… Döviz korumalı mevduattan bahsetmiyoruz. Bahis yapmanın finansal buluşumuzla hiçbir ilgisi yoktur. KKM’nin buradaki anlamı çok farklı; Döviz Korumalı Maaş…
Peki bu nasıl olacak? Olacak olan şu: Fiyat artışını OVP’de bahsedilen ‘beklenen enflasyon’ yerine döviz kuru artışına bağlamak. Bir anlamda asgari fiyat dahil diğer fiyatların dolara, euroya ya da döviz sepetine endekslenmesi… Bunu önerenlere ‘neden?’ Sorduğumda çarpıcı bağlantılar öne sürdüler.
Bana ilginç gelenlerden birini anlatayım: ‘Bizim zaten insan kaynağı sorunumuz var. Çalışanlarımızdan bir kısmı 1000 lira farkla da olsa yıllarca işyerinden ayrılabiliyorsa onları elde tutmanın bir çalışma yöntemi olabilir.
Aslında bu durum heterodoks felaketin bize bıraktığı lanetli bir mirastan başka bir şey değil. Bu, kendilerini takip eden enflasyondan korunmak için liradan uzaklaşanların dolarizasyona yönelmesidir… Ücretlerde KKM’ye (Kur Korumalı Maaş) geçmek mümkün olabilir ama olmayacak ama olacak. deneyecek işverenler olun.” (HABER MERKEZİ)
